Kim jest człowiek?
Czy rzeczywiście, zdaje się pytać Strout, da się drugiego człowieka poznać „tak naprawdę”? - o nowej powieści Elisabeth Strout pisze dla nas Małgorzata Walendowska
Lucy Barton znana jest z jednej z poprzednich powieści Elisabeth Strout – Mam na imię Lucy. To lubiana przez czytelników i na pozór spełniona pisarka, która skrywa jednak traumatyczne, pełne nędzy, cierpienia i przemocy, dzieciństwo. Burton nadludzkim wysiłkiem udało się wyrwać z amerykańskiej prowincji, z biedy domu rodzinnego, zdobyć wykształcenie i spełnić swoje największe marzenie – zostać pisarką.
Po śmierci ukochanego, drugiego męża w życie Lucy wkracza tytułowy William, z którym bohaterka rozwiodła wiele lat wcześniej. Przyjaźnią się od lat, rozumieją jak nikt inny, łączą ich także losy dwu dorosłych córek. Jednak czy na pewno się znają? Czy rzeczywiście, zdaje się pytać Strout, da się drugiego człowieka poznać „tak naprawdę”?
Nowa powieść Strout to kontynuacja Mam na imię Lucy, jednak Williama czytać można jako odrębną historię. To bowiem niespieszna opowieść o międzyludzkich relacjach, o wynoszonych z domów traumach, które determinują nasze późniejsze życiowe wybory. Lucy, analizując przeszłość swoją, Williama, czy rodziców ich obojga szuka odpowiedzi na pytania, kim jest i dokąd zmierza.
William to opowieść o zwyczajnych ludziach. Bo choć Lucy jest uznaną pisarką, a William biotechnologiem, oboje są równie jak my wszyscy pogubieni, okaleczeni i ostatecznie – samotni. Strout opowiada o próbie zakończenia długoletniego związku z człowiekiem, który nie spełnia oczekiwań. Który zawodzi, rani, ale od którego nie można i przez długi czas nie chce się uwolnić. Kiedyś jednak, zdaje się mówić Amerykanka, trzeba zrobić ostateczny krok, aby nie zgubić siebie.
U Strout jak zawsze ważne są detale – spojrzenie, ruch ręką, zgaszona lampa, starannie pielęgnowany krzew róży, czy stare, wymarłe miasteczko. Istotne są także emocje i uczucia, w których się rozpoznajemy, i które sprawiają, że książki amerykańskiej pisarki są koniec końców po trosze o nas wszystkich.
Małgorzata Walendowska
Elizabeth Strout, William, tłum. Ewa Horodyska, Wielka Litera, Warszawa 2021