W nieskończonej pętli pożądania

Powieść Butler pokazuje obraz społeczeństwa, w jakim polubić siebie można tylko w odbiciach w szybach witryn albo przymierzalni eleganckich magazynów - Paweł Jasnowski o "Nowej Ja" Halle Butler

Bohaterką powieści Halle Butler jest 30-letnia Millie, która utknęła w pętli, w rzeczywistości tymczasowych „gówno wartych” prac, w których mimo to wymaga się umiejętności społecznych i kreatywności. Millie snuje marzenia o stabilności i spokoju, o bezpiecznym etacie, jednak żadna bezpieczna przystań, żaden stały ląd nie jest dla niej możliwy. Poczucie porażki i własnych niedoskonałości wypełnia ją bez reszty. Bohaterka czuje, że jej życie jest puste i bez sensu, że w środku jest już martwa, horyzont możliwości się kurczy, a w niej rozwiera się otchłań coraz szersza, coraz bardziej przepastna.

Butler opisuje świat, w którym praca jest niepewna, a pracownicy – którym każe się myśleć, że są kowalami własnego losu – coraz bardziej narażeni na wyzysk i niepewność. Jednak w  powieści problem nie polega tylko na zderzeniu bardzo restrykcyjnych wzorców sukcesu ze znikomym sprawstwem – tym bardziej, że Millie nie jest upośledzona społecznie. Bohaterka szuka w Internecie powodu, dlaczego może być tak nieszczęśliwa i czuć do siebie nienawiść „tak głęboką i wszechogarniającą”, ale – jak w poradnikach – znajduje tylko sprzeczne odpowiedzi.

Millie cierpi także, a może przede wszystkim dlatego, że nie uczestniczy w świecie, uwięziona w nieskończonej pętli pożądania, próbuje ziścić wyobrażony ideał ja (sukcesu, szczęścia i fizycznego piękna). A ponieważ nie jest zdolna modelować siebie w obraz doskonałości – nieustająco jej podsuwany – czuje wieczne niezadowolenie. Powieść Butler pokazuje – jak Perec w Rzeczach – obraz społeczeństwa, w jakim polubić siebie można tylko w odbiciach w szybach witryn albo przymierzalni eleganckich magazynów. To właśnie tam ujawni się w bohaterce tytułowa Nowa ja. „Jestem nowa”, powie sobie zrobiwszy zakupy, „przebieram się w nowe ubrania w łazience supermarketu”.

Paweł Jasnowski

Halle Butler, Nowa ja, przeł. Kaja Gucio, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021